Vaskrs je najveći hrišćanski praznik, dan Hristovog vaskrsnuća.

Vuk Karadžić, u svom “Rječniku”, za glavni naziv ovog praznika je uzeo Vaskrsenije, ali pominje i druge nazive Vaskrsenje, Uskrs, Vazam, Veligdan. U njegovoj zbirci poslovica, u jednoj se sreće prvi navedeni naziv, a u dvije – Uskrs.

Na stolu stoji ukrašena činija sa ofarbanim jajima. Domaćin prvi uzima jedno jaje, a za njim svi ukućani. Tad nastane veselje i takmičenje čije je jaje najjače. To predstavlja veliku radost za djecu.

Prilikom tucanja izgovara se, takođe, – “Hristos Vaskrse” i “Vaistinu Vaskrse”. Na Vaskrs se prvo jede kuvano vaskršnje jaje, a onda ostalo jelo. Toga dana, ako gost dođe u kuću, prvo se dariva farbanim jajetom, pa se onda poslužuje ostalim ponudama.

U hrišćanskom svetu Vaskrs je najveći praznik. Uvek pada u nedelju, a za njega se vežu mnogi običaji i rituali.

Od mjesta do mjesta variraju običaji, a ovo su neki kojih biste se trebali pridržavati, prenosi Stil.

Za Vaskrs valja ustati rano ujutru, a ne otići na spavanje prije ponoći. Ukoliko bi se otišlo na spavanje prije ponoći, to bi značilo da će do narednog Vaskrsa osoba da bude pospana i nesklona poslu.

Poslije posta, prvo se treba omrsiti vaskršnjim jajetom.

FOTO: FREEPIK

Na Vaskrs, rano ujutru ljudi su odlazili u crkve na jutrenje (u Rusiji je bio običaj da ako se neko uspava i ne dođe na jutrenje u crkvu, idu po njega, polivaju ga vodom, ili ga bacaju u rijeku. U 17. vijeku, Sinod Ruske crkve je posebnim ukazom zabranio sprovođenje ovog običaja, koji je dovodio i do smrtnih stradanja ljudi). Poslije ručka ljudi su se okupljali kod Crkve, a ako u selu nema crkve, pod zapis (sveto drvo).

U nekim selima južnog Banata, Bačke i Srema, po ulicama gdje je prolazila litija palili su vatre ili svijeće u prozorima. Vatre za Vaskrs su obavezno paljene kod katolika.

FOTO: SRPSKAINFO

Ako Uskrs padne pre Đurđevdana nije se jelo jagnjeće meso.

Za Vaskrs se mese posebni hljebovi. U istočnoj Srbiji i nekim dijelovima Vojvodine peku se lepinje sa umetnutim celim jajetom (kovržanjak), koje su međusobno razmjenjuju sa prijateljima.

Na dan Vaskrsa jaja i slatkiši se kriju po dvorištu i kući, pa djeca traže skrivene darove.

FOTO: SINIŠA PAŠALIĆ/RINGIER

Na dan Vaskrsa neizostavno je i kucanje ili tucanje jajima. Jaja se najprije tucaju vrh u vrh, a poslije šotku u šotku. Onaj ko razbije tuđe jaje uzima ga za sebe.

Inače, u Banatu uskršnja jaja nisu davana pastirima (ovčarima, svinjarima) da ne bi stoka bolovala u toku godine.

Izvor: Srpska info