Potpuno pomračenje Sunca koje su posmatrali milioni ljudi, izgubljeni grad u džungli koji je otkriven slučajno i nova nada za skoro izumrlog sjevernog bijelog nosoroga, samo su neka od najvećih naučnih pobjeda i dostignuća 2024. godine.

Naravno, nije sve bilo tako pozitivno za našu planetu, pa je sada izvjesno da će 2024. biti najtoplija godina na svijetu u historiji, prenosi BBC.

U svom pregledu najuzbudljivijih naučnih pobjeda tokom godine, britanski javni servis izdvojio je između ostalog i vijest da bi putovanje u svemir moglo biti jeftinije i lakše, sa “Spejs iksom” Ilona Maska, nakon što je kompanija konstruisala raketu “staršip” za višekratnu upotrebu.

Prvi stepen rakete, poznat kao “super hevi buster”, po prvi put je u oktobru nakon lansiranja bezbjedno vraćen na lansirnu rampu uz pomoć ogromnih mehaničkih ruku, čime je Spejs iks ostvario ono što je do sada bilo samo naučna fantastika.

Ovaj podvig označava korak naprijed u ostvarenju cilja Ilona Maska – razvoja rakete koja će omogućiti kolonizaciju Marsa i povoljnije svemirske letove.

Takođe u oktobru, naučnici koji su proučavali mozak voćne mušice napravili su prvi dijagram mrežastog nervnog sistema koji sadrži 140.000 neurona i preko 50 miliona veza i otkriva iznenađujuće tajne o ovom sićušnom insektu, navodi BBC.

Bila je to najdetaljnija analiza mozga odrasle životinje ikada napravljena, a jedan vodeći neurolog opisao je proboj kao “ogroman skok” u našem razumijevanju sopstvenog mozga.

Voćne mušice mogu da hodaju, lebde, a mužjaci mogu čak i da pjevaju ljubavne pjesme da bi se udvarali – sve to sa mozgom koji je sitniji od glave igle, pokazalo je ovo istraživanje.

Kao jednu od uzbudljivijih otkrića BBC je izdvojio i to da su naučnici koji su proučavali starija istraživanja šuma na teritoriji jugoistočnog Meksika ove godine otkrili davno izgubljeni grad Maja, sada nazvan Valerijana, koji leži sakriven među modernim farmama i auto-putevima u meksičkoj federalnoj državi Kampeče.

Glavni autor novog istraživanja Luk Old-Tomas, arheolog sa Univerziteta Sjeverne Arizone, naišao je na istraživanje koje je uradila meksička organizacija za praćenje životne sredine, a nakon što je obradio podatke metodama koje koriste arheolozi, vidio je ono što su drugi propustili, ogroman drevni grad koji je možda bio dom za 30-50.000 ljudi na svom vrhuncu od 750. do 850. godine nove ere.

U gradu, koji je nestao pod krošnjama džungle u Meksiku, arheolozi su laserskim mapiranjem pronašli i piramide, sportske terene i amfiteatre.

U 2024. godini na svijetu su ostala samo dva sjeverna bijela nosoroga, ali su naučnici postigli prvu vantjelesnu trudnoću nosoroga na svijetu i uspješno prenijeli embrion ove životinje stvoren u laboratoriji u surogat majku, navodi BBC.

Procedura je sprovedena sa južnim bijelim nosorozima, bliskom srodnom podvrstom sjevernih bijelih, kojih još uvijek ima na hiljade, i trebalo je 13 pokušaja da se postigne uspjeh.

Majka je na kraju umrla od infekcije, ali obdukcija je otkrila da se muški fetus od 6,5 cm dobro razvija i da je imao 95 odsto šanse da se rodi živ, što pokazuje da je moguća održiva trudnoća kroz vantjelesnu oplodnju nosorooga.

Postoji 30 dragocjenih embriona sjevernog bijelog nosoroga, a slijedeći korak je probati takvu oplodnju pomoću njih.

BBC navodi i da su ove godine desetine miliona ljudi širom Meksika, SAD i Kanade bili u prilici da posmatraju potpuno pomračenje Sunca.

Potpuna pomračenja Sunca se dešavaju otprilike svakih 18 mjeseci, ali se često dešavaju u nenaseljenim ili udaljenim oblastima, a ovo je zahvatilo nekoliko velikih gradova u ove tri zemlje.

Sljedeće potpuno pomračenje Sunca biće u avgustu 2026. godine, a uglavnom će biti najbolje vidljivo u Atlantskom okeanu, prenosi Tanjug.

Izvor: Nezavisne