Italijanski dragulj koji je definisao segment gradskih automobila (Foto)

15.12.2024. - Magazin

Ovo je jedan od najznačajnijih Fiatovih modela, koji je postavio temelje modernih malih automobila u Evropi. Automobil se na evropskom tržištu proizvodio u tri serije sve do 1983. godine, kada ga je naslijedio model Uno.

Fiat je slavu i ime stekao zahvaljujući malim gradskim automobilima. Postratni period je nametao razvoj jednostavnih i ekonomičnih automobila, a tu su Italijani odigrali ključnu ulogu.

Jedan od tih je i Fiat 127, pionir B segmenta iz kojeg su se u Evropi kasnije pojavili modeli poput Renaulta 5, Pola, Fieste, Corse, Peugeota 205 itd.

Razvijen krajem šezdesetih, Fiat 127 je lansiran u aprilu 1971. godine kao hatchback s dvoja, a vrlo brzo i s troja vrata uz doplatu. Moderni i praktični koncept torinskog hatchbacka odmah je nagrađen titulom Evropskog automobila 1972. godine.

Foto: Fiat/Stellantis

Fiat 127 se za potrebe evropskog tržišta proizvodio u tri serije, od 1971. do 1983. godine, u Brazilu do 1987., a u Argentini čak do 1996. godine. Imao je tipični raspored sa sprijeda postavljenim motorom i s pogonom izvedenim na prednje točkove. Zbog pametnog rasporeda, 127 je bio poznat po svojoj prostranoj unutrašnjosti, jer je 80 posto unutrašnjeg prostora bilo je dostupno za putnike i prtljagu.

Inovativni dizajn hatchbacka s mnogo iskorištenijim unutrašnjim prostorom u poređenju s prethodnikom – Fiatom 850, uključivao je prostranu i svijetlu unutrašnjost. Novi tehnički raspored omogućio je više prostora, udobna sjedišta za četiri osobe, te veći prtljažnik, također zahvaljujući rezervnom točku smještenom u motornom prostoru.

Foto: Fiat/Stellantis

Dizajn je potpisao Pio Manzù, u vrijeme kada je Fiat s Dante Giacosom, na poziciji direktora Fiat Centro Stile, prvi put angažovao vanjske saradnike. Nažalost, Manzù nije doživio uspjeh svog dizajna. Na putu ka predstavljanju konačnog modela Fiata 127 najvišem rukovodstvu, u maju 1969. godine, doživio je tešku saobraćajnu nesreću. Iz nepoznatog razloga, njegov se automobil prevrnuo. Manzù je preminuo u vozilu hitne pomoći prije nego što je dovezen u bolnicu.

Od 1973. godine koja je obilježila uspon Fiata 127 na evropski tron, prvog automobila koji je prekinuo dugogodišnju vladavinu Volkswagen Bube na račun praktičnosti i okretnosti u gradu. Italijanski hatchback uspio je da zadrži prvo mjesto čak šest godina prije nego što ga je prepustio svom direktnom rivalu tog vremena. Renault 5 zauzeo je najvišu stepenicu evropskog podijuma 1979. i držao ga je neprekidno do 1982. godine kada nastupa dugogodišnja era Golfa u Evropi.

Automobil Serije 1, koji se proizvodio do 1977. godine, malo se promijenio tokom svog životnog vijeka. Međutim, u maju 1973. limuzine su postale dostupne u standardnoj i deluxe verziji. Godine 1975. objavljena je varijanta 127 Special koja je sadržavala restiliziranu prednju rešetku i detaljne promjene u unutrašnjosti. Deluxe verzija se razlikovala po masivnijim prednjim sjedištima i otvorenim bočnim staklima na šarkama kao standardnoj opremi.

Fiat je bio specijalista i za male motore, koji su bili dovoljno srčani za karoseriju dugu 3,6 metara i masu malo veću od 700 kg. Tako je 127-ica u početku nudila dva četverocilindarska benzinca s OHV koncepcijom s jednim bregastim vratilom. Slabiji, ali izdržljiviji bio je onaj s 900 kubika zapremine i sa 45 KS snage, dok je snažniji iz 1.049 kubika razvijao 50 konja. Snaga i moment su se prenosili preko četverostepenog ručnog mjenjača.

Foto: Fiat/Stellantis

Sistem kočnica je podrazumijevao disk kočnice na prednjim i bubnjeve na zadnjim točkovima. Volan je imao vezu s točkovima preko klasične nazubljene letve, dok je sistem oslanjanja bio izveden preko MacPhersona na prednjim i poprečnim lisnatim oprugama na zadnjim točkovima. Standardna veličina guma bila je 135/80 R13.

Serija dva, odnosno prvi redizajn, stigla je 1978. godine, a na tom modelu se tačno vidi kako je Zastava prepisala prednji dio za legendarnog Stojadina, odnosno Zastavu 128. Fiat je tada uozbiljio ponudu motora, jer je zahvaljujući asistenciji Abartha, na bloku od 1.049 kubika dodao dvostruki Weber karburator, veće ventile u cilindrima i naravno izduv s potpisom “Škorpiona”.

Foto: Fiat/Stellantis

Iz Serije 2 nastala je i karavanska verzija Panorama, kao i robusna izvedba Rutica, prava preteča današnjih gradskih modela s off-roadom optikom koja se pojavila u Brazilu.

Serija tri je uvedena 1981. godine i bila je uvod za Uno, jer je trajala nepune dvije godine, a i 127-ica je već izgubila prepoznatljivi identitet. Fiat je opet blago izmijenio optiku, ali i temeljito modernizovao unutrašnjost. Serija 3 je već “pucala” od snage s jačim benzincem od 1.300 kubika i 75 KS, ali Evropa je tada svjedočila uvođenju malog 1,3-litarskog dizela s 45 konja, što je bio pionirski posao u B segmentu u to vrijeme.

Kao što se dogodilo s drugim Fiatovim modelima tog doba, Seat je napravio špansku verziju ovog automobila pod nazivom Seat 127, pa mu čak podario i dodatnu karoseriju s parom vrata više. Kada im je istekla licenca od Fiata, Seat je redizajnirao neke dijelove automobila i stvorio svoj automobil zbog čega je vodio sudski spor s Fiatom. Neki dijelovi dizajna ovog modela također su korišteni u Ibizi prve generacije.

Foto: Seat

Koncept modela 127 također je korišten i u Jugoslaviji, gdje je po licenci od 1980. do 2008. godine rađena Zastava Yugo Koral, dok je Fiat 147 bila verzija za brazilsko tržište.

Fiat je za 12 godina proizveo oko 4,5 miliona primjeraka 127-ice u Italiji. Nasljednik Uno je postao dvostruko uspješniji, a sve zahvaljujući putu koji je utrla legendarna 127-ica.

Izvor: Klix / Autor: A.M. / Foto: Fiat/Stellantis/Seat