Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici slave 19. decembra slave Svetog Nikolu – zaštitnika putnika, moreplovaca, djece…

Procjenjuje se da polovina pravoslavaca  slavi Svetog Nikolu, dok druga polovina, kako se kaže, ide u goste.

Sveti Nikola je hramovna i manastirska slava SPC.Posvećeno mu je više od 600 crkava.

Sveti Nikola je slava nepromjenljivog datuma – 6. decembra po starom, odnosno 19. decembra po novom kalendaru, na dan kada je 343. godine taj svetitelj preminuo.

Slavi se i 22. maja, u znak sjećanja na dan kada su njegove mošti 1096. godine prenete iz Mira u Likiji u tada pravoslavni Bari, u Italiji, i položene u crkvu svetog Jovana Preteče, koja je ubrzo postala stecište hodočasnika. Tri godine potom građani Barija podigli su velelepnu crkvu tom svecu.
Sveti Nikola, arhiepiskop mirlikijski, slavi se i u cijelom hrišćanskom svijetu. Praznuje se kao dječji praznik u zemljama zapadne Evrope, jer tada djeca dobijaju poklone ako su bila poslušna.

Zaštitnik je grada Amsterdama.

Rođen je u gradu Patara u oblasti Likija u Maloj Aziji, od roditelja Teofana i None, u vrijeme rimskog cara Valerijana. Još kao dijete Nikola je pokazivao neobične duševne darove. Kada je odrastao i izučio škole, želio je da stupi u sveštenički čin, pa ga je njegov stric, arhiepiskop, “proizveo” za sveštenika grada Mira.

Svoj duhovni život počeo je u manastiru Novi Sion, gdje se i zamonašio. Posle smrti roditelja, razdijelio je siromašnima svu naslijeđenu imovinu.

Prema predanju, vođen čudesnim glasom krenuo je u narod da širi vjeru, pravdu i milosrđe i već je svojom pojavom donosio utjehu, mir i dobru volju.

Pada u vrijeme velikog božićnog posta, pa vjernici pripremaju isključivo ribu i drugu posnu hranu.

Sveti Nikola je u istoriji hrišćanstva zabilježen kao jedan od najvatrenijih zagovornika hrišćanske crkve i veliki protivnik jeretičkih učenja u prvim vijekovima hrišćanske propovijedi.

Mnogopoštovan u srpskom pravoslavlju sveti Nikola je bio zaštitnik srpskih kraljeva pa su najstarije crkve njemu posvetili. I knez Miloš Obrenović slavio je Svetog Nikolu po svim narodnim običajima kao svoju slavu.

U manastiru Studenica crkvu Svetog Nikole (13. vijek) podigao je Stefan Nemanja, a kralj Uroš I Nemanjić i kraljica Jelena Anžujska sagradili su pored svoje zadužbine u manastiru Gradac crkvicu Svetog Nikole koja je i danas gotovo netaknuta.

Svetog Nikolu su već za života smatrali svecem i prizivali u pomoć. Prema vjerovanju, on može da izliječi svaku boljku. Mnoga čuda su se desila zbog njegovih moštiju koje mirotoče. Bolesni koji su mu se molili, kako kažu vjerovanja, uspjeli su da povrate vid, prohodaju, a gluvima se vratio i sluh. Na današnji dan bi trebalo posaditi pšenicu, da bi izrasla do Božića.

Postoje i vjerovanja da na Nikoljdan nerotkinje treba de se mole Svetom Nikoli, a ponegdje je i zabranjeno obavljanje takozvanih ženskih ručnih radova.

Duh pomaganja i darivanja siromašnih, bio je smisao i životno opredjeljenje svetog Nikole, pa i danas treba darivati one koji nemaju i pomoći im.

Zato je tradicija da se darivaju orasi, lješnici, jabuke i slatkiši stavljanjem u cipele pokraj kreveta ili u prozore.

izvor:Agencije/FOTO:SPC