Rođeni Bijeljinci dugo pamte i znaju, dok svi oni koji su u Bijeljinu doselili u proteklih tridesetak i više godina, vjerovatno, ne znaju zbog čega Bijeljina već decenijama, pa i stotinama godina nosi epitet “grada zanata i vrijednih zanatlija”.

 Danas ih možete izbrojati na prste jedne ruke. Đorđe Drvenica, ćurčija, odavno je postao simbol bijeljinskog zanatstva, a u stopu ga prate  i sarač Nedžad Pilaković, užar Selim Šabanović.

Bijeljina je nekada imala popularne kovače, poput kovača Frica (Fridrih Šumaher), brojne opančare, drvodelje, kolare, potkivače i sedlare, štavljače kože i kožare, krojače, zlatare, poput Đoke Simića, brijače, mehandžije, mesare i pekare, zidare i drvodelje.

Zanatlije su svojevremeno bili okupljeni po esnafima (cehovima), a svaki esnaf je imao svoju upravu. Esnafi su brinuli o školovanju šegrta i njihovom prevođenju u kalfe, kasnije u majstore, što se radilo po strogo definisanoj proceduri. Svi članovi esnafa imali su obavezu da rade časno i pošteno, da se pristojno ponašaju, i na poslu, i van njega. Svaku vrstu drugačijeg ponašanja uprava esnafa je strogo sankcionisala, a odluke su se donosile na esnafskim sudovima i esnafskim zborovima. Ne vide se, očigledno, nikakve  dodirne tačke sa  današnjim, na brzinu završenim školama i fakultetima i kupljenim diplomama.

Prvi zvanični podaci o bijeljinskim zanatlijama nalaze se u popisu Zvorničkog sandžaka iz 1600. godine, u vrijeme kada se današnji grad Bijeljina zvao Četvrtkovište, po pazarnom danu koji je organizovan četvrtkom. Tada, prije šest vijekova, u Četvrtkovištu su popisana dva dunđera (zidara), tri krojača i jedan štavljač kože – tabak, dok je u susjednom Grmu (današnji Galac), bio jedan samardžija i jedan kovač.

Dva vijeka kasnije, 1792. godine, u službenim dokumentima pominju se bijeljinski opančari, a krajem devetnaestog vijeka, bijeljinske tahmiščije, koji su pekli i tucali kafu u specijalnim stupama, dibecima, ostvarujući  velike prihode za državu na ime odobrenih dozvola za rad – zakupnina tahmisa.

Bijeljina je već početkom 19. vijeka imala svoju Staru i Janjica čaršiju. Opančarski zanat je tada bio u usponu, ali su se razvili I kazandžijski, lončarski, bičakčijski(nožarski), nalbantski (potkivački), tufegdžijski (puškarski) i drugi zanati.

Hroničari su zabilježili da je u ljeto 1867. godine u bijeljinskoj čaršiji izbio veliki požar, kada je u potpunosti izgorjelo 70 trgovačkih i zanatskih radnji, sedam magacina s robom, šest pekara, pet kafana i dva hana, uz mnoge kuće i druge objekte. Šteta je ubrzo namirena i sanirana, što govori o ekonomskoj snazi bijeljinskih zanatlija  toga doba.

U vrijeme Austro – Ugarske okupacije u Bijeljini su dobro radile  abadžije, lončari, kolari i kovači, krojači I terzije, dunđeri i mesari, ćurčije i pekari, brijači i ciglari, mehandžije i cipelari. Opančari su 1905. godine organizovali svoje prvo zanatlijsko udruženje i učlanili su se u Glavni radnički savez za BiH. Nakon toga, 1907. godine, osnovano je Srpsko zanatlijsko udruženje, koje je do Prvog savjetskog rata bilo jedino zvanično organizovano takvo udruženje u Bijeljini.

Među osnivačima Srpskog zanatlijskog udruženja bilo je najviše opančara: Kosta Pajkanović, Vaso Kojić, Đoko Jovanović, Risto Bugarinović i drugi. Članovi udruženja plaćali su upisninu i članarinu, a davali su i priloge za pomoć siromašnim ili bolesnim zanatlijama i njihovim porodicama.

Bijeljina. com