Poslanici Narodne skupštine Srbije usvojili su danas, 7. novembra, leks specijalis (lex specialis) o zgradi Generalštaba, koji predviđa realizaciju projekta revitalizacije i razvoja lokacije u centru Beograda, između ulica Knez Miloša, Masarikove, Birčaninove i Resavske.

Od ukupno 171 prisutnog poslanika, 130 je glasalo “za”, 40 “protiv”, dok uzdržanih nije bilo. Zakon je usvojen kao akt od opšteg interesa za privredni razvoj Srbije, a nalaže da svi državni i lokalni organi, preduzeća i institucije koje imaju javna ovlašćenja moraju bez odlaganja izdavati potrebne akte za sprovođenje projekta.

Prema obrazloženju, zakon omogućava da se projekat sprovede na djelimično drugačiji način od opštih propisa, ali bez narušavanja osnovnih pravnih principa.

Zgrada Generalštaba, izgrađena između 1956. i 1965. godine, teško je oštećena tokom NATO bombardovanja 1999. godine. Godine 2005. Vlada Srbije proglasila ju je spomenikom kulture, a kompleks čine dvije cjeline – zgrada “A” i zgrada “B”.

U periodu od 2010. do 2016. izvedeni su radovi na rušenju dijelova zgrade “A”, sanaciji oštećenja i stabilizaciji konstrukcije. Stručne procjene kasnije su pokazale da postoji rizik od daljeg propadanja objekta, zbog čega se preporučuje opsežna rekonstrukcija i zamjena oštećenih dijelova, prenosi Tanjug.

Nakon više godina bez ikakvih radova, zaključeno je da je neophodno hitno pristupiti novim aktivnostima, kako bi se trajno riješilo pitanje devastiranog objekta i podiglo memorijalno obilježje u znak sjećanja na žrtve NATO agresije.

Zakon stupa na snagu u roku kraćem od osam dana od objavljivanja u Službenom glasniku.

Poslanici podijeljeni

Tokom rasprave o amandmanima na leks specijalis, opozicija je pozvala na njegovo povlačenje, dok su poslanici vladajuće većine tvrdili da zgrada ne može biti obnovljena i da je najbolje rješenje – rušenje.

Šef poslaničke grupe „Aleksandar Vučić – Srbija ne smije da stane“ Milenko Jovanov odgovorio je na kritike opozicije da je riječ o izdaji, istakavši da je „bivša vlast dala NATO da ima kancelariju ispod Generalštaba“, nazvavši to pravom veleizdajom.

Poslanik Srbija centra Petar Bošković upozorio je da je riječ o spomeniku kulture i istorijskom simbolu, tražeći da nadležni objasne „šta se nalazi ispod zgrade“. Naveo je i da bi bilo bolje da se tamo premjeste Ministarstvo spoljnih poslova i Ministarstvo odbrane.

Dragan Nikolić iz SNS-a ocijenio je da zgrada „nije moguća za obnovu“, jer se kamen od kojeg je građena više ne proizvodi od 1971. godine, te da će na toj lokaciji vjerovatno biti luksuzni hotel, ali i memorijal posvećen žrtvama bombardovanja.

Poslanici iz opozicionih stranaka Mi glas iz naroda, Narodni pokret Srbije i Zeleno-levi front kritikovali su zakon, tvrdeći da se brisanje simbola otpora i državnosti prikazuje kao razvojni projekat, te da vlast koristi sličan model kao kod Beograda na vodi i prodaje Makiškog polja.

Zakon je, uprkos oštrim kritikama, izglasan većinom glasova.

Projekat Džareda Kušnera

Prijedlog zakona, podsjetimo, podnijelo je 110 narodnih poslanika, a odnosi se na projekat kompanije Džareda Kušnera, zeta američkog predsjednika Donalda Trampa, koji je vrijedan 500 miliona dolara.

Investitor bi mogao dobiti posebnu građevinsku dozvolu za pripremne radove, koja uključuje rušenje postojećih objekata, izmještanje infrastrukture i raščišćavanje terena.

Kritičari upozoravaju da, iako predviđeni memorijal može zadržati simbolički značaj lokacije, ništa ne može u potpunosti nadomjestiti originalnu arhitekturu i urbanistički identitet kompleksa Generalštaba. Ukidanje statusa kulturnog dobra i brzo sprovođenje zakona po hitnom postupku, prema njima, smanjuje transparentnost i uklanjanje javne kontrole nad projektom.

Investiciju vodi Affinity Global Development, kompanija Džareda Kušnera, u saradnji sa Trump Organization i kompanijom Eagle Hills, u vlasništvu Mohameda Alija Alabbara, investitora poznatog po luksuznim projektima u Dubaiju i „Beogradu na vodi“.

Projekat uključuje izgradnju luksuznog hotela Tramp, stambenog kompleksa sa 1.500 jedinica i muzeja, sa ukupnom bruto površinom od 30.000 kvadratnih metara. Preliminarni planovi predviđaju najmanje dva solitera, što već izaziva kritike urbanista i građana zbog prevelike gustine izgradnje u centru Beograda, koji je istorijski i kulturno osjetljiv prostor.

Izvor: Nezavisne