Danas vjernici Srpske pravoslavne crkve slave Pokrov Presvete Bogorodice.

Pokrov Presvete Bogorodice je hrišćanski crkveni praznik kada crkva proslavlja Presvetu Bogorodicu kao pokroviteljku i zaštitnicu hrišćanskoga roda. Praznik se po julijanskom kalendaru slavi 1. oktobra, a trenutno se taj 1. oktobar poklapa sa 14. oktobrom u gregorijanskom, novom kalendaru.

Konkretan događaj koji se toga dana spominje i praznuje desio se prema hrišćanskom vjerovanju 1. oktobra 911. godine u vrijeme cara Lava Mudroga (ili Filozofa). Služeno je svenoćno bdenje u Bogorodičinoj crkvi Vlaherne u Carigradu. Crkva je bila puna naroda. U pozadini crkve stajao je sveti Andrej Jurodivi sa svojim učenikom Epifanijem.

Prema hrišćanskom vjerovanju, u četvrti sat noći pojavila se Presveta Bogorodica iznad naroda sa rasprostrtim omoforom na rukama, kao da tom odjećom pokriva narod. Bila je obučena u zlatokrasnu porfiru i sva je blistala u neiskazanom sjaju, okružena apostolima, svetiteljima, mučenicima i djevicama. Sveti Andrej videći to javljanje pokazao je rukom Epifaniju blaženom, i upitao ga: “vidiš li, brate, Caricu i gospođu nad svim, kako se moli za sav svijet?“ Odgovori Epifanije: “vidim, oče, i užasavam se!”.

Praznik se ranije slavio kod Rusa, a kod Srba počinje da se slavi krajem 17. i početkom 18. vijeka, zahvaljujući ruskim bogoslužbenim knjigama, koje tada stižu u većem broju među pravoslavne Srbe. Služba praznika je vjerovatno ustanovljena kod Rusa. U grčkim crkvama i grčkim bogoslužbenim knjigama se ovaj praznik ne pominje, ali je misao o tom događaju postojala kod Grka.

U Rusiji već od 12. vijeka postoje mnogi hramovi posvećeni ovom prazniku. U srpskim mjesecoslovima iz 15. i 16. vijeka se ovaj praznik ne spominje. Tako se u crkvenom kalendaru iz vremena Đurđa Crnojevića (1494. godine), pod 1. oktobrom slavi spomen apostola Ananije i Romana pjevca, ali ne i Pokrova Bogorodice.

Ovaj praznik, za razliku od ostalih praznika posvećenih Bogorodici, nema ni pretprazništvo ni poprazništvo (od Hristovih praznika takav je praznik Obrezanje). Grčke crkve 1. oktobra ne slave Pokrov Presvete Bogorodice, nego, pored ostalih svetaca slave čudotvornu ikonu Bogorodice Brzopomoćnice (grč. Γοργοεπεκοος), koja se nalazi u manastiru Dohijaru.

Poznato je da se pokrovski post, pored Savice, Aranđelovice, nekada poštovao u Pećkom kraju, vjerovatno zbog jakog kulta Presvete Bogorodice, čija se jedna čudotvorna ikona nalazi u Pećkoj patrijaršiji. Pored ostalih crkava posvećenih ovome prazniku, jedna se nalazi i u Beogradu.

Izvor: Mondo