U bratunačkom selu Kravica danas će biti osveštan renovirani spomen-prostor i služen parastos za 158 Srba iz ovog mjesta i susjednih zaselaka stradalih u Odbrambeno-otadžbinskom ratu, od kojih su njih 49 ubile muslimanske snage iz Srebrenice pod komandom Nasera Orića na Božić 1993. godine.

Osveštanju spomenika i parastosu ubijenim Srbima prisustvovaće i predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković.

Predsjednik Boračke organizacije ove opštine Zoran Gvozdenović rekao je Srni da će u 11.00 časova biti osveštan renovirani spomen-prostor, a zatim će biti služen parastos i prislužene svijeće za pokoj duša ubijenih Srba.

Za 12.00 časova predviđeno je odavanje počasti i polaganje cvijeća uz spomen-krst u Kravici za 3.267 poginulih srpskih civila i boraca iz srednjeg Podrinja i Birča.

Na taj način biće obilježena 31 godina od velikog srpskog stradanja na području bratunačke mjesne zajednice Kravica.

Еtničko čišćenje u srednjem Podrinju započeto je u aprilu 1992. godine uništavanjem svega što je srpsko.

Muslimanske snage iz Srebrenice pod komandom Nasera Orića, uz pomoć jedinica sa bratunačkog, vlaseničkog i zvorničkog područja nastavile su progon, ubistva i uništavanje srpskog stanovništva i imovine tokom cijele 1992. i početkom 1993. godine.

Nakon brojnih zločina počinjenih u srpskim selima oko Srebrenice i Bratunca u prvoj godini građanskog rata u BiH, Orićevi džihadisti su svoj krvavi pir nastavili i 1993. godine, kada su na pravoslavni Božić upali u Kravicu ubivši 49 mještana, a još 80 je ranjeno. Sedam ih je nestalo i pet ih još nije pronađeno ni nakon 31 godine.

Među nestalima tog dana su dvije žene.

Na Božić je selo opljačkano i zapaljeno je 688 srpskih kuća na širem području Kravice.

Uništeno je oko 2.000 pomoćnih i 27 društvenih objekata.

Oko 1.000 stanovnika ostalo je bez domova u jednom danu i kroz smetove se probilo prema Drini izbjegavši sigurnu smrt prelaskom u Srbiju.

Bez jednog ili oba roditelja ostalo je 101 dijete.

Od početka rata pa sve do polovine 1995. godine muslimanske snage iz Srebrenice stalno su upadale u srpska sela oko ovog mjesta, Bratunca, Milića, Skelana i Zvornika, ubijajući sve što stignu, pljačkajući i paleći srpsku imovinu, a zarobljene su mučili, masakrirali, odsijecali im glave i pokazivali ih u Srebrenici, a zabilježen je i slučaj da su Nenada Rankića pekli na ražnju.

Ta praksa nije prekinuta ni nakon proglašavanja Srebrenice zaštićenom zonom UN u aprilu 1993. godine.

Od pedesetak Srba koji su početkom rata ostali u Srebrenici lojalni tadašnjoj muslimanskoj vlasti, preživjela je samo jedna senilna starica, dok je druga starica Ivanka Mirković u julu 1995. godine nađena zaklana na kućnom pragu u blizini policijske stanice koja je u ratu bila logor za Srbe.

Mirkovićeva je gledala mučenja i patnje te slušala jauke srpskih logoraša koje su tukli i zaklali su je zlikovci pri bjekstvu iz Srebrenice da ne bi svjedočila o tim mučenjima.

Većina nestalih još nije pronađena i ekshumirana niti je ko odgovarao za njih.

Jedinice Nasera Orića odmah na početku rata protjerale su i poubijale srpsko stanovništvo iz Srebrenice i obližnjih sela Dugo Polje, Pećišta, Kovačice, Gostilj, Gniona, Osredak, Viogor, Studenac i još nekih.

Formirale su i logore za Srbe, kao što je bio logor “pilićarnik” u Gornjim Potočarima u koji su bili zatvoreni svi stanovnici srpskog sela Čumavići, koji su bili zarobljeni, a radilo se o civilima.

Kasnije je formirano još nekoliko logora u Srebrenici i okolnim selima u kojima su mučeni i ubijani zarobljeni Srbi, koji su na početku rata ostali lojalni tadašnjoj muslimanskoj vlasti, a koji nisu preživjeli torture i živi dočekali slobodu.

Nakon uništavanja srpskih sela najbližih Srebrenici uslijedili su upadi u nešto udaljenija srebrenička i bratunačka sela Ratkovići, Karno, Krnjići, Brežani, Magašići, Zagoni, Zalazje, Sase, Biljača, Fakovići, Bjelovac, Sikirić, Podravanje, pa sve do upada i masakra u Kravici 7. januara 1993. godine i Skelanima devet dana kasnije, kada je u ta dva mjesta ubijeno ukupno 114 Srba od kojih 70 odsto civila.

Po proglašavanju Srebrenice zaštićenom zonom UN, umjesto demilitarizacije nastavljeni su upadi iz te enklave u srpska sela i, izuzimajući tri sela uz Drinu, uništena su sva srebrenička i veliki broj sela u bratunačkoj i milićkoj opštini /više od 100 sela/, a jedinice Nasera Orića ubile su oko 3.000 Srba, od kojih više od polovine civila.

Napadi i masakri najčešće su izvođeni na velike pravoslavne praznike kao što su Božić, Petrovdan, Đurđevdan, Vidovdan.

Zlikovci nisu ostavljali žive ni bolesne i nepokretne, žene, djecu i starce, a zarobljeni su umirali nakon brutalnih mučenja i tortura. Živog nikog nigdje nisu ostavljali. Tako je bilo i u Kravici.

Zarobljenom Anđelku Mlađenoviću iz Ježestice, pred majkom Savkom, odsjekli su glavu, zavezali je za vozilo i odvezli u Srebrenicu hvaleći se da su ubili četnika, o čemu postoje fotografije, a Savku su, nakon što je gledala mučenja i klanja sinova, takođe, zaklali sa još nekoliko civila, očevidaca tih zločina.

O tome je svjedočio Kravičanin Dragomir Miladinović čiji su sinovi Ratko i Đorđe poginuli toga dana.

Dva dana nakon masakra pronađeno je i sahranjeno sedam masakriranih tijela, a tek poslije dva i po mjeseca sahranjeno je još 42 pronađenih unakaženih tijela.

Osim Dragomirovih sinova Ratka i Đorđa, na Božić su, braneći nejač i svoja ognjišta, poginuli još braća Vojislav i Radojko Bogićević, Krstivoje i Ivan Đukanović, Anđelko i Dragan Mlađenović, Vidosav i Miladin Đokić, te Vujadin i Miladin Dolijanović.

U napadu srebreničkih muslimanskih snaga na Kravicu učestvovao je, prema svjedočenju preživjelih mještana, veliki broj Bošnjaka koji su se poslije rata vratili na područje Srebrenice i Bratunca.

Ni 31 godinu od srpskog stradanja niko nije odgovarao za ubistva i zločine u Kravici kao ni za ostale zločine u velikom broju navedenih srpskih sela u srednjem Podrinju, izuzimajući dvojicu Bošnjaka koji su osuđeni za tri pojedinačna ubistva na području Bratunca.

Božićni napad na Kravicu je, prema pričama preživjelih, ali i istorijskim podacima, bio nastavak ustaškog zločina koji je počinjen na Vidovdan 1944. godine, kada su ustaše iz okolnih sela zapalile 38 mještana srpske nacionalnosti u podrumu jedne kuće u selu Zonići kod Kravice.

Među zapaljenima su bili jednogodišnja Jefa i šezdesetčetvorogodišnji Pavle i Vasilije Pavlović.

Za taj zločin niko nije odgovarao i poučeni tim saznanjem potomci koljača iz Drugog svjetskog rata počinili su novi zločin vjerujući da ponovo neće niko odgovarati, što se nažalost, obistinilo.

Organizatori ovog komemorativnog skupa su Boračka organizacija i opština Bratunac, te mjesna zajednica i Crkvena opština Kravica.

Izvor: ATV