Uzajedničkoj izjavi Ujedinjenih nacija u BiH, Misije OEBS, Kancelarije Savjeta Evrope u Sarajevu i Delegacije EU u BiH, navodi se “izuzetna zabrinutost zbog činjenice da je Narodna skupština Republike Srpske ponovo kriminalizovala klevetu”.

– Sloboda izražavanja je osnovno pravo i evropska vrijednost – tvrde oni.

Kriminalizacija klevete, kako vele, nije u skladu ni sa međunarodnim obavezama BiH u oblasti ljudskih prava, kao ni sa evropskim putem i 14 ključnih prioriteta iz Mišljenja Evropske komisije, za koje su se, inače, aktuelne vlasti u Srpskoj i BiH obavezale da će ih ispuniti kada su u decembru prošle godine slavodobitno objavile dobijanje kandidatskog statusa za članstvo u EU.

Međutim, zanimljivo je to da se tobože oštre reakcije navedenih evropskih i međunarodnih organizacija, kao i ocjene da kriminalizacija klevete ugrožava osnovna ljudska prava te slobodu govora i mišljenja, pojavljuju tek nakon što je sporni zakon usvojen u Narodnoj skupštini Republike Srpske. Mjesecima prije toga, iako je svima bilo jasno da vlast ne namjerava da odustane od usvajanja izmjena Krivičnog zakonika, gotovo svi pobrojani imali su blage ili nikakve reakcije o toj temi.

Politički analitičar Tanja Topić za Srpskainfo kaže da sve što se posljednjih dana i mjeseci događalo u vezi s kontroverznim zakonom koji kriminalizuje klevetu pokazuje da su predstavnici civilnog društva, mediji, novinari, pa i sami građani na ovim prostorima, kako ocjenjuje, prepušteni sami sebi.

– Mislim da je i sama pozicija predstavnika međunarodne zajednice, te apstraktne tvorevine, bila jedino ta da pregovaraju i postižu određene dogovore s onima koji su na vlasti. Ključni momenat koji se dogodio bio je vezan za poklonjeni kandidatski status BiH. Tamo je stajalo vrlo jasno, u onih „kondenzovanih“ osam polja, da vlasti u BiH moraju obezbijediti prostor za slobodne, nezavisne i profesionalne medije i novinare. Samo deset dana nakon toga kreće inicijativa o izmjenama Krivičnog zakonika vezano za klevetu, odnosno objavljivanje famoznog „tvita“ Milorada Dodika – kaže Topićeva.

Podsjeća da je tada potpuno izostala bilo kakva reakcija te iste međunarodne zajednice, koja sada šalje žestoke osude zakona koji je već usvojen.

– Prva reakcija koja se uopšte pojavila bila je u vidu saopštenja iz Kancelarije Delegacije EU, kada se Nacrt zakona već našao na dnevnom redu Narodne skupštine Republike Srpske. Ta reakcija bila je zakašnjela. Samo izražavanje zabrinutosti ništa ne znači i to se vidjelo po ignorantskom odnosu aktuelne vlasti u Republici Srpskoj, koja je maltene s podsmijehom prihvatala svaku reakciju koja je dolazila čak i iz relevantnih međunarodnih organizacija – ističe Topićeva.

Zaključuje da očigledno postoji nesklad između onog za šta se predstavnici EU i međunarodnih organizacija deklarativno zalažu u Srpskoj i BiH, te konkretnih akcija koje preduzimaju u tom smjeru.

– Otvoreno se možemo pitati da li se zalažemo za iste vrijednosti? Imali smo i slučajeve gdje je politička korupcija valorizovana od strane međunarodne zajednice. Ako oni to valorizuju i ako razgovaraju i pregovaraju s glavnim nosiocima korupcije u ovom društvu, onda je očigledno da nismo na istoj talasnoj dužini – zaključuje Topićeva.