U Muzeju Semberije večeras je predstavljena knjiga “Zaboravljeni pravednik”, istoričara Veljka Đurića Mišine, o Bogdanu Raškoviću, zaboravljenom heroju Drugog svjetskog rata, pravedniku srpskog naroda.

Istoričar Veljko Đurić Mišina kaže da velike ratove karakterišu veliki zločini, zločinci, ali i dobri ljudi.

“Namerno sam knjizi dao naslov “Zaboravljeni pravednik”, jer je Bogdan Rašković spasio između 30.000 i 35.000 Srba,  na razne načine, iz NDH, bilo da su se nalazili u logorima, u svojim selima ili sabiralištima. Što se tiče ove knjige, važno je istaći i to da u teškim vremenima postoje ljudi koji su spremni da žrtvuju svoje živote u ime viših ciljeva, u ime spašavanja ljudi. Raškovića nema u zvaničnoj istoriji, jer su pobjednici željeli da unište svako sjećanje na Srbiju Milana Nedića”, istakao je Veljko Đurić Mišina.

Mnoge arhive još uvijek nedostupne istraživačima

Dr Aleksandar Stojanović, viši naučni saradnik u Institutu za novu istoriju Srbije, recenzent ove knjige, izjavio je da je ova tema sve doskora bila nepoznata i zapostavljena u našoj istoriografiji, zahvaljujući nedostupnosti i rasutosti arhivske građe i istorijskih izvora neophodnih za rekonstruisanje ove teme.

“Knjiga govori o jednoj mnogo složenijoj ulozi kolaboracionističkih vlasti u Srbiji, Savjeta komesara Milana Aćimovića, takozvanoj Vladi narodnog spasa, pod vođstvom Milana Nedića, ali i njemačkog faktora u brizi za srpski narod u Nezavisnoj državi Hrvatskoj,  kada je u pitanju spašavanje ljudi iz koncentracionih logora i njihovog zbrinjavanja na teritoriji okupirane Srbije. Ovo je jedna od tih slabo tretiranih tema koja u velikoj mjeri upotpunjava jednu širu istorijsku sliku o događajima iz Drugog svjetskog rata na prostoru Srbije, ali i na prostoru bivše Jugoslavije.

Za izbjeglice je Srbija bila jedina moguća alternativa

U Srbiji je tokom Drugog svjetskog rata boravilo između 300.000 i 400.000 izbjeglica. Komesarijat za izbjegla i preseljena lica registrovao je 241.000 izbjeglica, ali je veliki broj nih boravio kod rodbine i nisu uzimali izbjegličke legitimacije. Najviše izbjeglica bilo je iz NDH. Među njima je bilo deportovanih ljudi od strane ustaških vlasti, iseljenih i onih koji su bježali pred ustaškim nožem. Išlo se na to da se u Srbiji svakoj porodici obezbijedi makar jedno radno mjesto i u velikoj mjeri to je bila jedna velika civilizacijska misija.

Ta činjenica ne smije da relativizuje druge odgovornosti srpskih kolaboracionističkih vlasti koje postoje kao istorijske i kao pravne činjenice. Za izbjeglice je Srbija bila jedina moguća alternative. Čak je i njemački faktor nastojao da bude konstruktivan u tom smislu. Pored bestijalnog lica koje su pokazali u dolini Jadra, Kraljevu i Kragujevcu velikim masovnim zločinima, vojni činioci njemačke diplomatije i vojne uprave imali su razumijevanja za težak položaj Srba u NDH”, istakao je dr Aleksandar Stojanović.

Bijeljina.com