Podatak da je na putevima Republike Srpske od januara do početka oktobra 2025. godine stradalo 110 osoba, što je dvadeset odsto više nego u čitavoj 2024. godini, govori, prema mišljenju struke, dvije stvari: da treba pooštriti kaznenu politiku, ali i hitno pojačati edukaciju koja se odnosi na vožnju i bezbjednost u saobraćaju.

Kako smanjiti broj saobraćajki u Republici Srpskoj? – pitanje je na koje se ne može dobiti toliko jednostavan odgovor, smatraju stručnjaci, pojašnjavajući da osim što policija zaista sprovodi represivne mjere kako bi kažnjavala one koju ugrožavaju bezbjednost, mora da se dobije i povratna reakcija od svih učesnika u saobraćaju, počevši od pješaka, pa do vozača trotineta i motornih vozila, koji takođe moraju da shvate koliko neodgovorno ponašanje na putevima ili uz njih može da prouzrokuje nesagledive posljedice, nerijetko sa onim najcrnjim ishodom.

A šta će bolji primjer neodgovornog ponašanja od podataka koji su prije nekoliko dana saopšteni iz Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske, a u kojima se navodi da je samo ove godine prilikom kontrole vozača utvrđeno da je čak 984 njih bilo pod dejstvom alkohola, a preko 900 pozitivno na test na drogu.

Ministar Željko Budimir rekao je tokom sjednice Narodne skupštine Republike Srpske (NS RS) da više nije ni pitanje represivnih mjera niti reakcije policije, kad “nemamo saobraćajnu kulturu kao što imaju pojedine zemlje”.

“Možemo da stavimo još 600 radara, ali je problem što ljudi ne shvataju svoje obaveze dok voze niti poštuju pravila saobraćaja. Policija radi sve što može da radi, i kad radi preventivno i kad radi represivno. Mislim da je problem i u načinu obuke mladih vozača, veliki broj njih učestvuje u nezgodama, nema više učešća MUP-a RS u polaganju ispita, što mislim da je pogrešno. Najveći su problem ljudi koji su pod dejstvom alkohola i sve je veći broj njih koji su pod dejstvom opijata i teških droga”, poručio je Budimir.

Njegova izjava potkrijepljena je podacima MUP-a RS koji kažu da trećinu saobraćajnih nezgoda u Srpskoj uzrokuju vozači od 18 do 30 godina, a da su najčešći prekršaji prekoračenje brzine i vožnja u alkoholisanom stanju.

“Brzina odnosi živote”, poručuje Nikola Ćopić, vještak saobraćajne struke, koji u razgovoru za “Nezavisne novine” izdvaja nekoliko ključnih faktora koji utiču na povećanje broja saobraćajnih nezgoda u Republici Srpskoj.

“Svaki drugi vozač na našim putevima prekoračuje dozvoljenu brzinu. Dalje, indikator u pogledu vezivanja pojasa je u padu, dakle sve je više onih koji se ne vežu tokom vožnje. Zatim, porast je indikatora koji se odnosi na korišćenje mobilnog telefona u vožnji. Veliki broj vozača je isključen iz saobraćaja zbog alkohola u krvi, a porastao je i broj onih koji koriste nedozvoljene supstance”, navodi Ćopić za “Nezavisne novine”.

A sve nabrojano dešava se i uprkos tome što je policijska represija, odnosno mjere prema vozačima, konstantno na visokom nivou.

Kako onda reagovati?

“Po meni, kazne su male, jer ako za prekoračenje brzine 20 km na čas, dobijete da platite mizernu kaznu, mislim da to neće imati nikakvog efekta, kao ni ona kazna koja se odnosi na vožnju u alkoholisanom stanju. Čovjek je glavni uzrok saobraćajki, preko 90 odsto, to nam govori i o nedostatku saobraćajne kulture o kojoj pričamo. Moramo prije ili kasnije da se pozabavimo tim saobraćajnim obrazovanjem, pogotovo najmlađih u pogledu formalnog obrazovanja”, smatra ovaj vještak saobraćajne struke.

Da aktuelna kaznena politika nije adekvatna, saglasni su i u Agenciji za bezbjednost saobraćaja Republike Srpske.

Smatraju da je postojeći Zakon o osnovama bezbjednosti saobraćaja u BiH zastario, jer je donesen još 2006. godine, ali prečesto dopunjavan, te da je vrijeme da se napravi novi.

“MUP RS mora da radi represivne mjere, čak iako to naši građani vjerovatno neće prihvatiti tako lako”, poručuje za “Nezavisne novine”, Milija Radović iz Agencije za bezbjednost saobraćaja Republike Srpske.

Ovdje ćemo napomenuti još dva izuzetno značajna podatka za ovu priču.

Prvi je da je, prema evidencijama MUP-a Srpske, samo u proteklih pet godina skoro 2.000 vozača moralo ponovo da polaže vozački ispit jer su sakupili kaznene bodove.

Drugi je da na putevima u Srpskoj saobraćaju praktično starci četvorotočkaši, jer je prosječna starost registrovanih vozila preko 18 godina.

Izvor: Nezavisne / Autor: Radoš Krstojević