Zavisnost od interneta, društvenih mreža i video-igara poprima epidemijske razmjere, a koliko je ovaj problem alarmantan, pokazuje podatak da se u Klinici za psihijatriju Univerzitetskog kliničkog centra (UKC) RS liječe djevojčice i dječaci koji pate i od “ekranizma”.

Pošast savremenog doba sve više zabrinjava roditelje i stručnjake koji neprestano upozoravaju na loše strane interneta i modernih tehnologija tvrdeći da je sve više djece u Republici Srpskoj zavisno od mobilnog telefona, zbog čega često izgledaju kao hipnotisana, progovaraju sve kasnije, slaba im je koncentracija, a nerijetko su i agresivna.  

O tome šta uzrokuje ovu vrstu zavisnosti i kako prepoznati simptome za “Glas” je govorio ljekar sa Odjeljenja za dječiju i adolescentnu psihijatriju pri Klinici za psihijatriju UKC-a Goran Mijatović.

On kaže da se posljednjih godina u psihoterapijskoj terminologiji sve više pojavljuje izraz “ekranizam”, a veže se za negativan uticaj ekrana na neurokognitivni razvoj kod djece, te posljedično prisutnu emocionalnu i motoričku nerazvijenost, socijalnu otuđenost, nespremnost za suočavanje sa realnošću. “Ekranizam”, kazuje on, često prerasta i u socijalni poremećaj jer djeca zbog prekomjerne upotrebe modernih tehnologija odbijaju interakciju sa okolinom.

“Republika Srpska je, kao i većina zemalja svijeta, zahvaćena ovim novim negativnim uticajem, sve većim razvojem modernih tehnologija te apsolutnom pristupačnošću istih. Najranjivija grupa su upravo djeca i adolescenti koji nisu u stanju da se suprotstave, bivaju uvučeni u imaginarni svijet tehnologije i tu ostaju potpuno gubeći dodir sa realnošću“, rekao je Mijatović za “Glas”.

On je istakao da u Klinici za psihijatriju, na Odjeljenju za dječiju i adolescentnu psihijatriju, imaju određen broj pacijenata koji u sklopu poremećaja ponašanja imaju razvijenu i zavisnost od društvenih mreža, kao i interneta u cjelini.

“Među pacijentima koji su hospitalizovani na Odjeljenju dječije psihijatrije su i zavisnici od interneta koji su u ranom uzrastu u potpunosti razvili tu zavisnost. Može se reći da je “ekranizam” bolest modernog doba kojoj je potrebno veoma ozbiljno sistemski pristupati. Trenutno u zdravstvenom sistemu Srpske ne postoji šifra i dijagnoza za zavisnost od interneta, ali iskustva u praksi pokazuju da je potrebno ići u pravcu uvođenja šifre i dijagnoze za zavisnost od interneta, kao i društvenih mreža jer je ekspanzija ovog negativnog uticaja sve veća“, naglasio je Mijatović.

Pravovremeno djelovanje, priča ovaj stručnjak, vrlo je važno da bi dijete imalo pravilan rast i razvoj, te savjetuje roditeljima da, čim primijete promjene na djetetu, reaguju postavljanjem granica koje će mališani vremenom usvojiti.

“Međutim, svakodnevna praksa pokazuje da roditelji nisu u stanju djetetu postaviti granice i dijete u tom slučaju uopšte nema predstavu kako i koliko zloupotrebljava telefon i internet uopšte, provodeći i više od pet sati u kontinuitetu za ekranom, postaje frustrirano ukoliko mu se oduzme telefon, prijeti suicidom“, navodi Mijatović.

Simptomi koji se jasno uočavaju kod djeteta koje je zavisno od interneta, tvrdi Mijatović, su izmijenjeno ponašanje u odnosu na prethodni period, provođenje sve više vremena za kompjuterom i na internetu, izbjegavanje školskih obaveza i škole uopšte, slabo interesovanje za vanškolske aktivnosti, problemi sa koncentracijom i pamćenjem, nesanica, problemi sa kičmom, vidom, sluhom kao i druge somatske tegobe.

“Za razliku od terapijskih tretmana koji se sprovode kod zavisnika od alkohola ili psihoaktivnih supstanci, gdje je terapijski cilj apstinencija, kod zavisnosti od interneta nije moguće postaviti cilj za apsolutnu apstinenciju. U ovom slučaju se kao metod primjenjuje postepeno smanjenje ukupnog broja sati provedenih na internetu. Kognitivno-bihevioralna terapija može pružiti pomoć kako bi dijete zapravo uopšte shvatilo da se radi o zavisnosti, a rad s terapeutom se uglavnom bazira na korigovanju prisilnih misli i ponašanja u vezi sa internetom“, pojašnjava Mijatović i dodaje da je ovaj vid terapije veoma važan jer se pacijent adekvatnije suočava sa neugodnim emocijama.

Kocka i alkohol

Mijatović kaže da, osim zavisnosti od interneta, djeca i mladi do 18 godina često postaju zavisnici od alkohola i psihoaktivnih supstanci.

“Kockanje je takođe još jedna od zavisnosti koja postaje sve problematičnija među mladima“, naglasio je Mijatović.

Izvor: Glassrpske